‘Toetsen aan grondwet moet kunnen’

Dat meldt Trouw. Momenteel mogen rechters niet toetsen aan de Grondwet, omdat dit de trias politica niet ten goede zou komen. Rechters zouden dan namelijk invloed hebben op de wetgevende macht. Internationaal gezien is het echter een vreemde constructie. Zo heeft Duitsland bijvoorbeeld een Constitutioneel Hof, waar mensen aan de bel trekken als ze vinden dat een wet in strijd is met hun grondwet.

«Het gaat erom dat mensen in een individuele rechtszaak kunnen zeggen: deze wet is in strijd met de Grondwet», zegt voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak Frits Bakker. «Maar als een rechter daarin meegaat, zal dat wel een breder effect hebben. Iemand zal daarna niet snel meer op basis van dezelfde wet aangeklaagd worden.»

De Raad wil na het schrappen van het toetsingsverbod een nieuwe bepaling in de Grondwet opnemen: het recht op een eerlijk proces. Hierdoor zijn burgers beter beschermd tegen de overheid. «Er komen steeds meer toezichthouders bij die bijvoorbeeld de mogelijkheid hebben om burgers en bedrijven forse boetes op te leggen», zegt Bakker. «Burgers en bedrijven hebben dan beduidend minder rechten dan bij het strafrecht. Het zou goed zijn om daar iets aan te doen.»

Om de verandering in werking te stellen, moeten zowel de Eerste Kamer als de Tweede Kamer met een twee derde meerderheid instemmen. Vervolgens moet dit proces worden herhaald als beide kamers een nieuwe samenstelling hebben.